Αίπος, το μεγάλο «οροπέδιο» της Χίου

Στο νησί της Χίου υπάρχει ένας αχανής, ορεινός όγκος, με φρυγανική κυρίως βλάστηση, ανόθευτος από τις σύγχρονες δραστηριότητες και προικισμένος από τη μακρόχρονη ανθρώπινη παρουσία με πλούσια ιστορία, μύθους, θρύλους, παραδόσεις και αμέτρητες λιθόκτιστες κατασκευές απροσδιόριστης ηλικίας. Πρόκειται για το «Οροπέδιο του Αίπους», το οποίο στην πραγματικότητα δεν είναι οροπέδιο με την επιστημονική έννοια του όρου, απλά έτσι έχει καθιερωθεί να λέγεται. Βρίσκεται λίγα μόλις χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου και παραμένει άγνωστο ακόμα και για τους ντόπιους, διατηρώντας έτσι την γνησιότητά του.

Απ’ τα χρόνια της αρχαιότητας μέχρι και σήμερα, ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να επιβιώσει στο κακοτράχαλο βουνό δημιούργησε πλήθος πετρόχτιστων κατασκευών, αριστουργήματα της αναγνωρισμένης από την UNESCO τέχνης της ξερολιθιάς: Λιθόκτιστους δρόμους, πηγάδια, αλώνια, καλύβια, ατελείωτα ντουβάρια, τσοπάνικες μάντρες και «γυρίσματα», όπως ονομάζονται στην ντοπιολαλιά της Χίου τα περιτριγυρισμένα με πέτρες χωράφια. Και αν όλα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά στοιχεία της λαϊκής αρχιτεκτονικής, οι πελώριοι «Σωροί της γριάς» του Αστυφιδόλακκου, δηλαδή οι ογκώδεις, κωνικοί λιθοσωροί είναι μοναδικοί στον αιγιακό χώρο και σίγουρα εντυπωσιάζουν.

Στο Αίπος λοιπόν, μπορείτε περπατήσετε την «Ελληνόστρατα», το «Μονοπάτι του Ομήρου» ή άλλα πανέμορφα, αλλά λιγότερο γνωστά μονοπάτια. Μπορείτε να περιπλανηθείτε στα ερείπια των αρχαίων οικισμών, να θαυμάσετε το σπάνιο πολιτιστικό τοπίο του, αλλά και να γίνετε μάρτυρες παραδοσιακών αγροτοποιμενικών εργασιών, καθώς στο κατ΄ άλλα έρημο οροπέδιο, δραστηριοποιούνται μέχρι σήμερα λίγοι τσοπάνηδες και ακόμα λιγότεροι αγρότες.

Στην ομηρική διάλεκτο «αιπύς» σημαίνει απόκρημνος, υψίκρημνος. Το «οροπέδιο του Αίπους» είναι τραχύ, είναι δωρικό, δεν είναι για όλους. Είναι για όσους ζητούν την αυθεντικότητα, στέκονται με σεβασμό απέναντι στα μνημεία του ανθρώπινου μόχθου και έχουν την διάθεση να «χαθούν» για να ανακαλύψουν την κρυφή γοητεία του.