Bρεθήκαμε με τον Αποστόλη σ’ ένα πλάτωμα λίγο μετά την Παναγία των Αμάδων. Απ’ το χωριό μου είχαν πει ότι είναι ίσως ο μόνος που μπορεί να με βοηθήσει να εντοπίσω τη «μάντρα του Σκουντούφλη». «Βλέπεις τα τρία τσουμπάρια εκεί πέρα;» με ρώτησε και μου έδειξε τα απόκρημνα βράχια νότια του οικισμού, «Του Κωστή η μάντρα βρίσκεται στο τρίτο. Αριστερά από το Πλακωτό και δεξιά από τη Μεγάλη Πέτρα».

Μεγαλωμένος στα προικισμένα με άγρια ομορφιά βουνά των Αμάδων, ο Αποστόλης είναι ο τελευταίος κτηνοτρόφος του χωριού κι ένας από τους λίγους που θυμούνται την ιστορία του γερο-Κωστή και των ληστών. Γνωρίζει καλά την περιοχή, αναφέρει τοπωνύμια που δεν ξέρω και με προειδοποιεί «Μην περιμένεις να βρεις τίποτα μεγάλο, ένα καλυβάκι στέκει». Έχει δίκιο, σε σχέση με άλλες στάνες της περιοχής, το μικρό, ασκεπές καλύβι, χωμένο μέσα στις αστυφίδες, φαντάζει φτωχό και αδιάφορο. Θρυλείται όμως ότι εκεί γύρω διαδραματίστηκε μια βάρβαρη ιστορία πριν πολλά πολλά χρόνια.

Σύμφωνα με την παράδοση, κλέφτες που βγήκαν στην παραλία των Αμάδων με καράβι είδαν φως ψηλά στο βουνό από το μαντρί του γερο-Κωστή και ξεκίνησαν την ανάβαση με σκοπό να τον ληστέψουν. Όταν όμως έφθασαν στα δύσβατα γκρεμά, δεν τα κατάφεραν και γύρισαν πίσω. Το ίδιο συνέβη και τη δεύτερη νύχτα. Στην τρίτη τους απόπειρα έβαλαν σημάδι ένα αστέρι και τελικά κατόρθωσαν να φθάσουν στο μαντρί. Μονάχος του ήταν ο γερο-Κωστής, αλλά όταν οι ληστές φώναξαν ποιος είναι εδώ, εκείνος αποκρίθηκε «Ο Κωστής κι ο γέρων Κώστας και τα τρία παιδιά του Κώστα κι o απατός του ο γέρων Κώστας και οι δράκοντες του Κώστα». Οι ληστές σάστισαν λίγο, αλλά αφού παρατήρησαν ότι ο γέροντας ήταν μόνος, τον ρώτησαν που είναι οι άλλοι. «Εδωνά από κάτω είναι» τους είπε. «Ένας πήγε για νερό, άλλος για ξύλα κι άλλος για τις αίγες και όπου να ‘ναι έρχονται. Ελάτε μέσα να ξεκουραστείτε, να ετοιμάσω μουζήθρα να φάτε».

Οι επίδοξοι ληστές, εξαντλημένοι από την ανάβαση στα κακοτράχαλα, αποδέχτηκαν την πρόσκληση, αλλά καθώς περίμεναν να φάνε, τους πήρε ο ύπνος. Ο γερο-Κωστής δεν έχασε την ευκαιρία, γέμισε μια κομμένη νεροκολοκύθα με καυτό τσίρο και τον έριξε στα πρόσωπά τους. Οι δύο στραβώθηκαν με μιας, ενώ ο τρίτος πρόλαβε και μετακινήθηκε και γλίτωσε από το περίχυμα, αλλά όχι από το τσεκούρι του γέρο-Κωστή. Ο τσοπάνος έριξε και τους τρεις σε ένα γκρεμό από έναν βράχο, που έκτοτε ονομάστηκε «Φονόπετρα», ενώ και η στάνη του γέρο-Κωστή από τότε λέγεται «του Σκουντούφλη η μάντρα», επειδή εκεί στραβώθηκαν οι κλέφτες.

Πίσω στο χωριό, ρωτάω τους λιγοστούς ντόπιους που συναντώ αν γνωρίζουν την περιπέτεια του γερο-Κωστή. Μόνο ο ενενηντάχρονος κυρ-Γιάννης τη θυμάται και μας τη διηγείται στο καφενείο. Ο θρύλος είναι ακόμα ζωντανός στις Αμάδες, αλλά ψυχορραγεί. «Κυρ-Γιάννη, πότε έγιναν όλα αυτά;» τον ρωτάω. «Ε, δεν ξέρω, πάνε χρόνια. Πειρατές ήταν».