Αν και βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από τα σπίτια του Κάτω Χωριού, δύσκολα το εντοπίζει κανείς. Είναι κρυμμένο πίσω από την πυκνή φυλλωσιά των πλατανιών, κι έτσι όπως στέκεται πάνω σε τέσσερις κολόνες, προβληματίζει τους πιο παρατηρητικούς. Τι κτίσμα είναι αυτό μέσα στην κατάφυτη ρεματιά; Γιατί είναι υπερυψωμένο και δεν πατάει στη γη;

«Εκεί είναι τα παλιά λουτρά, χτίστηκαν αρχές του ’60, αλλά δεν λειτούργησαν πολύ» μας είπε ο Βαγγέλης ένα κυριακάτικο πρωινό του Ιούλη στο καφενείο του χωριού. «Οι κάτοικοι εδώ λένε ότι πήγαν και έκαναν μπάνιο 2-3 φορές. Πάντα καλοκαίρι. Το χειμώνα δεν πήγαιναν γιατί είχε κρύο». Το κτήριο υδροδοτείται από την «πηγή του Κλιάνη», είναι χωρισμένο σε μικρά δωμάτια και εκτός από τις ντουζιέρες διαθέτει και τρεις τούρκικες τουαλέτες, οι οποίες όμως έχουν χρησιμοποιηθεί ελάχιστα.

Σήμερα οι λιγοστοί κάτοικοι του χωριού δεν θυμούνται ποιος φορέας πήρε την πρωτοβουλία να κατασκευάσει τα κοινόχρηστα λουτρά και αποχωρητήρια. «Δεν ξέρω αν ήταν του Υπουργείου Υγείας, δεν ξέρω αν ήταν Σχέδιο Μάρσαλ, δεν υπάρχει κάποια πινακίδα» σημείωσε ο Βαγγέλης και πρόσθεσε «Ο γιος του τότε Προέδρου θυμάται ότι δεν ήταν πρωτοβουλία της κοινότητας. Οι τεχνίτες, λέει, που το φτιάξανε ήτανε από τη Μυτιλήνη. Ήταν πολλοί, δουλέψανε φυσικά και άτομα από το χωριό». Στόχος του έργου ήταν η εξοικείωση των ντόπιων με τη χρήση της ντουζιέρας και της τουαλέτας.

Οι ενήλικες του χωριού ωστόσο σπάνια επισκέπτονταν τα κοινοτικά λουτρά. Έξω από τις τότε συνήθειες και ανάγκες, μαθημένοι να κάνουν μπάνιο «αραιά και πού» και μόνο όταν το επέτρεπε ο καιρός, δεν έβλεπαν χρησιμότητα στο πρωτοποριακό έργο. «Άμα έλεγα του πεθερού μου “πάω να κάνω ένα μπάνιο”, μου έλεγε με απορία “Μπάνιο; Πού θα πας, μωρέ, για μπάνιο; Εγώ μπάνιο κάνω στη θάλασσα“» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κύριος Γιώργος, ο γηραιότερος της ομήγυρης.

Αντίθετα με τους μεγάλους, τα παιδιά του χωριού πήγαιναν συχνά πυκνά στις κοινόχρηστες ντουζιέρες. Όχι τόσο για να κάνουν μπάνιο, αλλά «για τον φραμπαλά», όπως μας είπε ο Γιάννης, που μας ξενάγησε στις παιδικές του αναμνήσεις από τα λουτρά. «Ερχόμασταν καμιά δεκαριά παιδιά. Το κλειδί το είχε ο πρόεδρος ή κάποιος σύμβουλος. Φέρναμε ξύλα, ψιλά, αυτά που βάζουν για προσάναμμα στα τζάκια και στους φούρνους, ανοίγαμε το καζάνι, ανάβαμε φωτιά και περιμέναμε να ζεστάνει το νερό. Πιτσιρικάδες ήμασταν, αλλά ξέραμε. Παίρναμε μια πεσέτα -και με συγχωρείς- ένα βρακί, μη φανταστείς τίποτα άλλο, κι ερχόμασταν εδώ. Βγάζαμε τα ρούχα μας απέξω, είχαμε μόνο το εσώρουχο μέσα, κάναμε το ντους, κι όταν τελειώναμε, σκουπιζόμασταν, βάζαμε το παντελονάκι το κοντό κι ένα πουκάμισο ή ένα μπλουζάκι και γυρνούσαμε σπίτι. Κάναμε μπάνιο, αλλά στην ουσία μπουγελωνόμασταν είτε με κρύο είτε με ζεστό νερό».

Ο Γιάννης, τακτικός επισκέπτης των λουτρών για τέσσερα καλοκαίρια, θυμάται στα μπουγελώματα να συμμετέχουν αγόρια και κορίτσια. «Ερχόταν και γυναίκες, μη φανταστείς όλες. Οι ντουζιέρες με πόρτες ήταν, εμείς πιτσιρικάδες δεν τα προσέχαμε αυτά». Προοδευτικό χωριό τα Κουρούνια, αλλά εκείνα τα χρόνια δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι πατριαρχικές αντιλήψεις. «Μια φορά πήγα, η αδερφή μου πήγε παραπάνω φορές. Εμένα με παρότρυνε ένας θείος μου. Κοπελίτσα ήμουνα… οι γυναίκες ντρεπόντουσαν» σημείωσε η κυρία Τούλα, η ταβερνιάρισσα του χωριού.

Οι επισκέψεις της νεολαίας του χωριού στα λουτρά γίνονταν συνήθως τα Σάββατα. Κάποιες φορές, αφού τα παιδιά είχαν ανάψει το καζάνι και το νερό είχε ζεσταθεί, όλο και κάποιος ενήλικας εκμεταλλεύονταν την ευκαιρία και έκανε ένα γρήγορο ντουζ. «Ερχότανε απ’ το αλώνι, μες τη σκόνη, κι έλεγε “δεν πάω να κάνω ένα μπάνιο”» θυμάται ο Γιάννης. «Εδώ υπήρχε αστυνομικός σταθμός. Οι αστυνομικοί, τέσσερα άτομα, πηγαίνανε στα λουτρά, γιατί δεν είχανε πού να κάνουνε μπάνιο» ανέφερε ο Βαγγέλης.

Τα κοινοτικά λουτρά λειτούργησαν μέχρι το 1970. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι έκλεισαν για να μη βρωμίσουν και χαλάσουν. Η χρήση τους άλλωστε δεν ήταν αυτή που οραματίστηκε ο δημιουργός τους. Την ίδια περίοδο οι πρώτες τουαλέτες άρχισαν να χτίζονται στο χωριό, οι περισσότερες έξω από τα σπίτια, κάποιες μάλιστα με κρατική επιδότηση.

Έκτοτε το υπερυψωμένο κτήριο παραμένει σε αχρησία. Σήμερα τα μπαλκόνια είναι γεμάτα ξερά πλατανόφυλλα, οι πόρτες για τις ντουζιέρες και τις τουαλέτες κλειστές, η πόρτα για το καζάνι ανοιχτή και τα περισσότερα παράθυρα σπασμένα. Στο χωριό δεν γνωρίζουν που βρίσκονται τα κλειδιά του κτηρίου. Πριν μερικά χρόνια ο τοπικός Σύλλογος έκανε τη σκέψη να μετατραπούν τα λουτρά σε ξενώνα. Το σχέδιο όμως δεν προχώρησε.